Woensdag 17 maart gaat Nederland naar de stembus. Althans, dat is de officiële datum. Wegens de coronapandemie vindt het stemmen ook plaats op 15 en 16 maart. In totaal doen er 37 partijen mee aan de Tweede Kamerverkiezingen.

Lastenverzwaring bedrijven

Uit de programmapunten blijkt dat de partijen het ondernemerschap wil stimuleren door onder meer de regeldruk te verminderen. Ook willen ze de lasten voor werkgevers verlagen als het gaat om zieke werknemers. Zowel de VVD, CDA, D66 als de PvdA willen de loondoorbetaling bij ziekte verkorten naar een jaar. Toch hebben de partijprogramma’s ook een zure boodschap voor ondernemers. Uit een doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau (CPB) onlangs, bleek namelijk dat de lasten voor bedrijven na de verkiezingen omhoog gaan als het aan de politiek ligt. Het gaat om de programma’s van de VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA, ChristenUnie, SGP, Denk en 50Plus. De plannen van de PVV, de Partij voor de Dieren en Forum voor Democratie zijn niet doorgerekend. Met de lastenverzwaring willen alle partijen extra uitgaven in de komende kabinetsperiode financieren.

Verhogen vennootschapsbelasting

De mate waarin partijen dat doen verschilt aanzienlijk. De PvdA wil de lasten voor bedrijven de komende kabinetsperiode met bijna €42 miljard verhogen. Bij de VVD stijgen ze met €3,6 miljard. Ook bij SP (€24 mrd), D66 (€15,4 mrd), GroenLinks (€12,7 mrd) en ChristenUnie (€11,4 mrd) gaan de lasten van bedrijven flink omhoog. Bij het CDA (€5,4 mrd) is de toename kleiner. Bijna alle partijen willen de vennootschapsbelasting verhogen en bijna alle partijen willen af van de Baangerelateerde Investeringskorting (BIK), die er tijdens de coronacrisis is opgesteld om te blijven investeren. Volgens het CPB leiden hogere lasten voor bedrijven tot lagere investeringen en uitvoer en minder banen in de marktsector. Daar staan extra banen in de collectieve sector tegenover.

Rutte terug

Hoe zien ondernemers de komende kabinetsperiode voor zich? In elk geval willen ze graag demissionair premier Mark Rutte terug in het Torentje, blijkt uit een enquête van Forum, het opinieblad voor ondernemers. Het overgrote deel van de 460 ondervraagden wil niet te veel verandering in de samenstelling van de coalitie. 23 Procent heeft de voorkeur voor een coalitie tussen VVD, CDA en D66, 22 procent van de ondernemers houdt het liever bij het huidige kabinet (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie).

Economie topprioriteit

De ondervraagde ondernemers noemen herstel van de economie topprioriteit, gevolgd door het klimaat, zorg en onderwijs. Dit zijn de thema’s waarop ondernemers hun keuze gaan bepalen. Wat zijn de plannen voor ondernemers op gebied van die onderwerpen, en op het gebied van belastingen, coronasteun of ontslagrecht? In dit overzicht gebaseerd op de selectie van de Kamer van Koophandel vind je per onderwerp op hoofdlijnen terug wat de grootste partijen erover melden. In deze selectie is gekozen voor de tien partijen die op de dag van deze publicatie in de peiling van Ipsos bovenaan de lijst staan. Indien partijen over een bepaald onderwerp niets in het verkiezingsprogramma hebben staan, worden ze in dat punt niet genoemd.

Geld en ondernemerschap

VVD

• Middenstandkorting voor lagere lasten bij kleine ondernemers
• Werkgeverslasten differentiëren naar omvang van het bedrijf
• Internationale afspraken over een minimumniveau aan belastingen
• Modernisering van het belastingstelsel, door (nieuwe vormen van) kapitaal in de digitale economie, zoals data, te belasten, en door bedrijfswinsten te belasten waar deze worden behaald.
• Meer financieringsmogelijkheden voor ondernemers, bijvoorbeeld door het opheffen van het verpandingsverbod en het uitbreiden van de garantieregeling voor mkb-kredieten
• Meer garanties voor niet-bancaire financiering
• Mogelijkheid voor ondernemers om ook financiering uit andere EU-landen te halen
• Behoud van steun voor MKB’ers die beroepsbegeleidende (BBL) leerplaatsen aanbieden
• Investeren in ondernemerschap door ondernemers meer zeggenschap te geven over hun eigen openingstijden
• Behoud van de bedrijfsopvolgingsregeling in de inkomstenbelasting en schenk- en erfbelasting, omdat deze van groot belang is voor de continuïteit van onze (familie)bedrijven.

CDA

• Belastingen heffen naar draagkracht
• De belastingdruk op arbeid wordt minder afhankelijk van de contractvorm waarin het werk wordt verricht
• Aanstellen van een minister van Ondernemerschap
• Openstellen van de investeringsfondsen InvestNL en InvestInternational voor MKB, kansrijke start-ups en scale-ups
• De wettelijke betalingstermijn van grote bedrijven aan het MKB en ZZP’ers van 60 dagen naar 30 dagen en eenzelfde termijn voor betalingen van facturen door de overheid
• Behouden en vereenvoudigen van de bedrijfsopvolgingsregeling, zodat de Belastingdienst sneller de fiscale vrijstelling voor overdracht kan goedkeuren.

D66

• Belastinggeld effectiever inzetten voor innovatie zodat MKB, start-ups en scale-ups hiervan profiteren
• Een Europees minimum belastingtarief voor de winstbelasting
• Verlagen van belasting op werk en inkomen en verhogen de belasting op vermogen, vervuiling en grondstoffen
• Sociaal ondernemers moeten makkelijk mee kunnen doen aan aanbestedingen en maatschappelijke meerwaarde krijgt een prominentere rol in de Aanbestedingswet
• Makkelijker toegang tot stimuleringsfondsen voor onder meer het MKB.

GroenLinks

• Financiële ondersteuning en groene investeringen terecht laten komen bij MKB, start-ups en de grote bedrijven die echte sociale en economische waarde creëren
• Met steun- en stimuleringsmaatregelen voor groen en sociaal ondernemerschap
• MKB-vriendelijke aanbestedingen door de overheid
• Gemakkelijker maken van Europese samenwerking in grensregio’s.

SP

• Verhoging van de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek verhogen om het MKB te steunen
• Sociale investeringen om de binnenlandse consumptie en lokale economie te stimuleren zodat MKB meeprofiteert
• Oprichten van een nationale investeringsbank voor het mkb
• Duurzame vernieuwing bevorderen.

PvdA

• Verlaging lasten voor sociale ondernemers dankzij een Europees minimumtarief voor winstbelasting
• Gedurende de coronacrisis meer kredietmogelijkheden, inclusief rentevrije leningen voor het MKB
• Bij schuldinning verliest de overheid haar vanzelfsprekende voorrangsrecht, boven bijvoorbeeld MKB’ers die met onbetaalde rekeningen zitten. De rechter bepaalt welke betalingen het meest urgent zijn
• Invoering digitaks voor partijen als Facebook en Google.

ChristenUnie

• Invoering van ‘éénwerkendenkorting’ waarin arbeidskorting en ondernemersregelingen in de inkomstenbelasting zijn geïntegreerd
• Een aantrekkelijk belastingbeleid voor innovatieve (familie)bedrijven met een focus op de lange termijn
• Herintroductie kleine innovatieregelingen, zoals de Innovatie Prestatie Contracten (IPC’s) en vouchers
• Investeren in het MKB-innovatiekrediet en stimuleren van coöperatieve vormen van kredietverstrekking en investeringsmaatschappijen die bijdragen aan sociaal verantwoord ondernemen.
• Aanpassing van het faillissementsrecht en het vroegtijdig inschakelen van een bewindvoerder
• Makkelijker maken voor bedrijfsopvolgers van buiten de familie om een bedrijf over te nemen of een nieuw bedrijf te starten
• Forse fiscale vrijstelling voor het ondernemingsvermogen bij bedrijfsoverdracht.

Partij voor de Dieren

• Extra belasting van online aankopen voor een eerlijker speelveld
• Afschaffen van btw op groente en fruit, het openbaar vervoer en alle culturele activiteiten, reparaties van fietsen, apparaten en kleding.

FVD

• Verlaging van belasting
• Een eerlijker belastingtarief voor globalistische partijen als Amazon
• Staatssecretaris voor het MKB die werkt aan minder regeldruk, oplossingen en verbeteringen
• Verhoging limiet MKB-borgstellingskrediet van € 250.000
• Fiscale maatregelen die stabiliteit van familiebedrijven verzekeren, zoals het afschaffen van de erf- en schenkbelastingen en het handhaven van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR).

PVV

• Geen belastingverhogingen, wel verlaging van de energiebelasting.

Pensioen en arbeidsongeschiktheid

VVD

• Verplichte, betaalbare basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen, met een verzekering op basisniveau en collectief georganiseerd zodat de premie laag blijft
• Acceptatieplicht zodat ook mensen die ziek zijn geweest zich kunnen verzekeren
• Ondernemers en zelfstandigen die in de bijstand terechtkomen het eerste jaar vrijstellen van de vermogenstoets om te voorkomen dat ze direct hun eigen woning moeten verkopen of hun pensioenvermogen opeten
• Meer mogelijkheden voor zelfstandigen om fiscaalvriendelijk pensioen op te bouwen, via pensioenfondsen en individuele (verzekerings)producten.

CDA

• Een basisvoorziening voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden
• Recht op deeltijdpensioen, waarmee je vanaf 5 jaar voor de AOW-leeftijd minder kunt gaan werken. Werknemers en werkgevers maken hierover per sector afspraken in de eigen cao’s. Voor zelfstandigen wordt het eenvoudiger en vooral vanzelfsprekender om een pensioen op te bouwen.

D66

• Invoering van een betaalbare, collectieve arbeidsongeschiktheidszekering in waaraan alle werkenden deelnemen.

FVD

• Zelfstandigen niet dwingen aan verplichte (pensioen)verzekeringen deel te nemen. Keuzevrijheid staat centraal.

GroenLinks

• Werkgevers en opdrachtgevers betalen pensioenpremie voor iedereen die voor ze aan het werk is, ook voor uitzendkrachten en zzp’ers.

PvdA

• Opdrachtgevers van zelfstandigen betalen mee aan het pensioen, zodat ook ZZP’ers op sociale bescherming kunnen rekenen bij tegenslag en voor de oude dag.

PVV

• Zzp’ers betaalbaar vrijwillig verzekeren voor hun pensioen en tegen arbeidsongeschiktheid.

Coronasteun en -herstel

VVD

• Verlengen steunmaatregelen zolang de coronacrisis duurt
• Ondernemers na de crisis helpen met schulden en het verrekenen van verliezen.

PVV

• Ondernemers en werknemers tijdens de coronacrisis helpen; bij 100% sluiten, 100% vergoeding voor de kosten
• Voor wie onverhoopt zijn baan verliest blijft WW en ontslagbescherming onaangetast.

CDA

• Invoering tijdelijk extra toptarief in de inkomstenbelasting voor de hoogste inkomens
• Betere bescherming van gezonde MKB-ondernemingen in de hoedanigheid als schuldeisers.

D66

• Begrotingstekort komende jaren is acceptabel, omdat daarmee de schade wordt opgevangen die het coronavirus aan de economie toebrengt.

SP

• Investeren in gerichte ondersteuning aan MKB
• De rekening van de coronacrisis ‘eerlijk’ verdelen.

PvdD

• De tientallen miljarden aan coronasteungeld gebruiken om veranderingen door te voeren ten gunste van het klimaat en de biodiversiteit.

• Minder afhankelijkheid van het buitenland door onszelf uit de crisis te innoveren en de eigen maakindustrie te ondersteunen.

PvdA

• Gedurende de coronacrisis meer kredietmogelijkheden, inclusief rentevrije leningen, voor het MKB, bijvoorbeeld door regelingen als Qredits, de BMKB en de GO uit te breiden.

FVD

• Invoering van een coronacompensatieregeling voor ernstig gedupeerde MKB-bedrijven.

Energie en duurzaamheid

VVD

• Verduurzaming mag niet leiden tot lastenverzwaringen voor middeninkomens en MKB; de vervuiler betaalt
• Het warmtefonds ook openstellen voor MKB, zodat de energierekening omlaag kan
• Lagere energiebelasting voor huishoudens en kleinverbruikers, zoals kleine ondernemers.

PVV

• Klimaatakkoord en Energieakkoord door de shredder halen. Terugtrekken uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs.

CDA

• Invoering fiscale maatregelen voor de vergroening en verduurzaming van de samenleving in plaats van oneindige verhogingen van de energierekening om duurzame doelen te betalen.

D66

• Wettelijke erkenning van sociale ondernemingen in de wet
• Bedrijven steunen bij groene investeringen
• Stimuleren pionierende projecten.

GroenLinks

• Goedkope leningen voor energiecoöperaties van bewoners en lokale ondernemers
• Introductie CO2-belasting bij de grote, vervuilende bedrijven en deze uitbreiden naar sectoren als transport en landbouw
• Grondstoffenbelasting voor fabrikanten
• Fabrikanten verplichten een oplopend percentage gerecyclede materialen te gebruiken
• Bedrijven die zich nu al sociaal en duurzaam inzetten voorrang geven bij aanbestedingen.

SP

• Regels en heffingen invoeren die bedrijven dwingen producten te maken die langer meegaan en schoner gemaakt worden.
• Niet langer het MKB de rekening laten betalen voor de klimaatcrisis, maar grote vervuilers aanpakken.

PvdA

• Invoering zorgplicht voor bedrijven om aanvoerketens te verduurzamen
• Bedrijven versneld laten investeren in groene energie en energiebesparing
• Sociaal en groen ondernemerschap wordt de norm en bedrijven leggen hun maatschappelijke missie vast
• Voorrang voor sociale en groene ondernemers bij aanbestedingen van de overheid.

ChristenUnie

• Investeren in lokaal ondernemerschap en werkgelegenheid door omvorming van het Dutch Good Growth Fund: minder nadruk op export, meer nadruk op inclusieve en duurzame economische ontwikkeling (circulaire economie), ondersteuning van mkb-ondernemers en ondersteuning door maatschappelijke organisaties.

PvdD

• Tegengaan onnodig energieverbruik door aan banden leggen van overbodige verlichting, zoals in etalages van winkels die gesloten zijn of lichtgevende reclames.

FVD

• Opzeggen Parijs-akkoord, klimaat- en energieakkoord, intrekken klimaatwet en stoppen met nastreven van CO2-reductiedoelen bij energieopwekking.

Personeel

VVD

• Ontslagrecht moderniseren zodat kleine ondernemers sneller mensen in dienst nemen
• De rechter kan een ondernemer niet dwingen iemand in dienst te houden die niet functioneert of die de persoonlijke verhoudingen verstoort. Daar staat tegenover dat de rechter een hogere vergoeding op kan leggen na onterecht ontslag.

PVV

• Tegengaan doorgeschoten flexibilisering arbeidsmarkt.

CDA

• Beperken loondoorbetalingsplicht bij ziekte tot één jaar voor werkgevers, te beginnen bij de werkgevers in het MKB
• Eenvoudiger regeling voor ontslagvergoedingen.

D66

• Minimum loon omhoog met tenminste 10 procent
• Termijn van loondoorbetaling bij ziekte verkorten voor kleine en middelgrote werkgevers naar één jaar. Het tweede jaar verzekeren we collectief.
• Makkelijker maken voor start-ups en scale-ups om toptalent aan te trekken en te behouden.

GroenLinks

• Kleine ondernemers ondersteunen in de doorbetaling van langdurig ziek personeel
• Ondernemers meer ruimte geven om vaste contracten aan te bieden door de looptijd van aanbestedingen en subsidies vanuit de overheid te verlengen.
• Vast contract wordt de norm, tijdelijke contracten worden duurder voor werkgevers.

SP

• Lokale ondernemers helpen door betere huurbescherming van panden en ondersteuning bij ziekte van werknemers.

PvdA

• Bedrijven moeten meer aandacht besteden aan de gezondheid van hun personeel
• Het tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte collectief verzekeren voor bedrijven tot 25 werknemers, zonder aantasting van de rechten van werknemers
• Introductie werknemersvoordeel dat het aantrekkelijker maakt om mensen in vaste dienst te nemen. Bedrijven die dat niet doen, worden belast
• Opdrachtgevers van zelfstandigen gaan betalen voor de zekerheid van alle werkenden.

ChristenUnie

• De lasten voor werkgevers met werknemers in vaste dienst gaan omlaag, waardoor de verplichte loondoorbetaling bij ziekte voor kleine en middelgrote werkgevers teruggaat naar één jaar
• Verlaging WW-premie voor werknemers met een vast contract en lagere premie voor het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof-premie).

Partij voor de Dieren

• Alleen het vaste en het tijdelijke contract voor het reguliere werk, het uitzendcontract om ziekte of grote drukte op te vangen en het zelfstandigencontract voor zzp’ers, blijven over als arbeidscontracten
• Uitzendkrachten krijgen recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als andere werknemers
• Werkgeverslasten voor kleine bedrijven worden verlaagd, zodat het aantrekkelijker wordt om mensen in dienst te nemen.

FVD

• Versoepelen ontslagrecht MKB
• Doorbetalingsverplichting bij ziekte van werknemers verkorten van twee naar één jaar
• Onmiddellijke afschaffing van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie en een terugkeer naar een overzichtelijke en effectieve regeling vergelijkbaar met de Verklaring Arbeidsrelatie.

Geraadpleegde bronnen: Kamer van Koophandel, RTL Nieuws.

Beeld: ANP / Lex van Lieshout