In eerste instantie lijkt het niet alsof je een sweatshop binnen loopt. Je komt binnen in een conceptstore waar een aantal kledingrekken staat. Wil je iets passen of ben je op zoek naar een andere maat, dan word je doorverwezen naar een deur die je vervolgens naar de sweatshop brengt. Hier word je geconfronteerd met de arbeidsomstandigheden zoals je ze treft in landen als Bangladesh en India. Textilia ging langs bij de sweatshop en sprak met Tara Scally van Schone Kleren Campagne en Barbara Lotti van Mama Cash.

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om een pop-up store te openen?

“We zijn met verschillende partijen  bij elkaar gekomen en zo op dit creatieve idee gekomen”, vertelt Tara. “Het idee daarachter voor ons, is om mensen in Nederland kennis te laten maken en te laten ervaren hoe de arbeidsomstandigheden zijn waaronder een kledingstuk wordt gemaakt.  We willen laten zien wat daar gebeurt. Dus niet alleen de beelden maar het zelf ervaren. En dat doen we omdat wat ons betreft de consument echt een drijvende kracht is in verandering, een belangrijke schakel in de kledingketen. Als zij vragen stellen en om verandering vragen dan zullen bedrijven echt veranderingen door moeten voeren. We willen dus bewustwording creëren maar daarnaast ook handvatten bieden waar mensen mee weg kunnen gaan om iets te doen aan deze situatie.”

Barbara gaat verder: “We brengen het eigenlijk wel een beetje op een onofficiële manier. De kledingarbeiders samen met de mensen die hier het eindproduct kopen na een hele lange weg, zijn in dit geval niet de directe kledingarbeiders uit Azië maar mensen zoals jij en ik, dit doen we zodat je je er ook makkelijker mee kunt identificeren. Maar in wezen geeft het natuurlijk ook aan dat de mensen daar dezelfde eisen en wensen hebben, dat ze ook een leefbaar loon willen, goede arbeidsomstandigheden en de keuze welke kleding ze kopen. Dus op deze manier komen die twee punten samen.”

En hoe weten jullie hoe een sweatshop eruit ziet en wat daar gebeurt?

“Ik ben zelf pasgeleden nog in India geweest en binnenkort ga ik naar Pakistan”, begint Tara. Ook staan we bij Schone Kleren Campagne in nauw contact met de vakbonden daar en ngo’s, dat is een onderdeel van ons netwerk en zij strijden zelf ook voor betere arbeidsomstandigheden.

Hebben jullie het idee dat de arbeidsomstandigheden zijn verbeterd?

“Ja, er worden wel stappen gezet door bedrijven. Je ziet dat ze zelf ook meer vragen dus het leeft wel. Ook sluit een aantal merken zich aan bij onafhankelijke keten-initiatieven zoals de Fair Wear Foundation. Dus op die manier is er wel verbetering.  Maar als we kijken naar drie jaar geleden toen het Rana Plaza in Bangladesh instortte en er een akkoord voor veiligheid afgesloten, zijn er nu drie jaar later nog maar 7 van de 1.400 fabrieken die alle verbeteringen hebben doorgevoerd, dus dat zegt natuurlijk wel wat. Er gebeurt wat, maar de druk is niet hoog genoeg. Dus ook daarom hopen we dat we met dit project consumenten kunnen bereiken die vragen zullen stellen en bedrijven er op aanspreken dat er toch echt iets moet gebeuren.”

Barbara gaat verder: “Ook in Azië zelf zijn er natuurlijk dingen. Mama Cash is in contact met een aantal groepen van vrouwen en meiden die een aantal jaren geleden niet echt een voet tussen de deur kregen als ze met de fabriek gingen praten en dat nu inmiddels wel doen. Ze worden gewaardeerd als partner maar het is nog steeds niet makkelijk om ook al hun eigen spreekrecht te krijgen. Maar het is wel een verschuiving. Eerder werden ze compleet genegeerd en nu is er wat gaande. De groep met wie we werken is ook actief voor bijvoorbeeld loonuitbetalingen en schadevergoedingen voor bijvoorbeeld Rana Plaza. Dus doordat ze zich verenigen en met een grote groep zijn kunnen ze die druk uitoefenen. Het is natuurlijk maar een kleine stap maar die schadevergoedingen en lonen worden in ieder geval wel betaald. Dat zou ook niet gebeurt zijn als ze zich niet hadden uitgesproken.”

Waar lopen jullie tegenaan met het overbrengen van de boodschap en het overtuigen van de mensen?

 “Gebrek aan kennis”, vindt Tara. “Je hoort er van en je leest er af en toe wat over maar dan is het hier in zo’n winkelstraat heel makkelijk om een winkel binnen te lopen en koopjes te scoren. Daarom willen we hier ook een handvat meegeven voor hoe je wel bewuste keuzes kan maken en om die bewuste keuze zo makkelijk mogelijk te kunnen maken.”

Barbara: “Ik denk dat veel mensen wel weten wat er speelt, of in ieder geval in grote lijnen, en dat er wil er is maar dat mensen niet zo goed weten wat ze zelf kunnen doen. Daarom hebben we hier in de pop-up store een poster met wat de mensen zelf kunnen doen, en het kost niet zo heel veel moeite. Je hoeft niet te shoppen met shoppen, maar het wordt shoppen plus.”

Gaan jullie de pop-up store in meerdere winkelgebieden plaatsen of misschien internationaal doorvoeren?

“Op dit moment zijn daar geen plannen voor om dat te doen. Dus dit is een eenmalige unieke ervaring hier”, vertelt Tara.

“We sluiten het zeker niet uit”, vult Barbara aan. Wat we op dit moment weten is dat vanaf 11 mei tot en met 15 mei deze winkel open is tijdens de reguliere openingstijden inclusief de koopavond en we hopen op heel veel bezoekers. Ofwel mensen die via informatie  zoals de pers misschien al weten wat het concept erachter is maar ook heel veel passanten die denken ‘oh wat is dit voor winkel’ en die dan nietsvermoedend binnen komen. We hopen op beide.”

Zijn er nog verdere plannen?

 “Ja absoluut. Dat doen onze organisaties natuurlijk fulltime. Dit is het moment dat wij samen zijn gekomen”, begint Tara. “. Bij Schone Kleren Campagne komen we binnenkort met een onderzoek dat we in India hebben gedaan onder Nederlandse merken. Daarnaast gaan we natuurlijk continue in gesprek met Nederlandse kledingbedrijven en blijven we via Facebook en Twitter consumenten up-to-date houden van wat er gebeurt.”

Barbara gaat verder: “Mama cash steunt altijd vrouwenorganisaties wereldwijd met kernsubsidies, dus met subsidies die door de organisaties gebruikt kunnen worden zoals zij zelf willen. En dat is ook heel belangrijk dat een organisatie voor langere tijd weet dat ze geld hebben en als het nodig is kunnen doen wat nodig is om hun stem groter te maken. Binnen het project Women Power Fashion waarbinnen de Mad Rush pop-up store valt doen we dat, maar daarnaast stellen we ook de arbeiders van verschillende organisaties in de gelegenheid om samen te komen op een internationale bijeenkomst of een internationaal trainingstraject waarbij ze dus ook verschillende mogelijkheden krijgen  om ervaring uit te wisselen en strategieën te delen, en dat is echt iets wat speciaal binnen dit Women Power Fashion kan gebeuren. En dat zien wij ook als belangrijke stap  als  steun aan Azië zelf.”

De conceptstore The Mad Rush is te vinden op Kalverstraat 101 en te bezoeken van 11 mei 2016 tot en met 15 mei 2016.

Foto’s: Lisa Kal