Bijna 19.000 vierkante meter luxe winkeloppervlak met de meest bekende merken voor een fractie van de prijs, tussen Amsterdam en Haarlem. Het terrein van de oude suikerfabrieken wordt omgetoverd tot een gebied waar consumenten en toeristen een dagje kunnen outletwinkelen. Er komen rond de 150 winkels, een restaurant, en het wordt gezellig ingericht met passages en een kindvriendelijke zone. Parkeren kan er voor de deur op zo’n 1950 plekken.

Nu de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude de omgevingsvergunning voor The Style Outlets heeft afgegeven, mag ontwikkelaar Neinver beginnen met de bouw. De gemeente kijkt ernaar uit, meldt Vastgoedjournaal, vooral omdat ze verwacht dat dit een boost zal geven aan de lokale en regionale werkgelegenheid. 

Maar waar gemeente en vermoedelijk ook de prijsbewuste consument likkebaardend uitkijken naar The Style Outlets in Halfweg, zien modewinkeliers tot in de wijde omtrek het shopwalhalla huiverig tegemoet. Protesteren heeft niets uitgehaald, nu moeten ze het ermee doen.

Doodsteek

Brancheorganisatie Inretail begrijpt die angst heel goed. Woordvoerder Paul te Grotenhuis zegt dat het verstrekken van de omgevingsvergunning ‘geen opsteker is voor de winkeliers in de omgeving’. Tijdens een onlangs gehouden bijeenkomst hierover in het centrum van Haarlem, waar Inretail bij was, bleek volgens Te Grotenhuis dat vele van de aanwezige Haarlemse ondernemers vrezen voor de bezoekersaantallen van de binnenstad.

“Nog meer gaat zelfs kannibaliserend op elkaar werken”, zegt Te Grotenhuis. “Sterker nog, het kan wel eens de doodsteek voor een flink deel van de gevestigde ondernemers worden als de aantrekkingskracht van het outletcentrum zo groot wordt dat het de toevoer naar omliggende binnensteden wegtrekt. En wie wil dat nu?”

Inretail vindt ook dat Nederland met drie factory-outlets is voorzien. Volgens Te Grotenhuis is het plan ook allang ingehaald door de actualiteit: “Toen het bestemmingsplan bijna acht jaar geleden werd vastgesteld, was er nog sprake van een heel andere economische situatie. Wij zijn ervan overtuigd dat als nu een dergelijk plan ingediend zou worden, bestuurders een hele andere keuze zouden maken.”

Nu de vergunning is verleend, is er nog een mogelijkheid om binnen zes weken bezwaar in te dienen. “Inretail gaat partijen die dat willen doen, ondersteunen. Wie dat zijn, kan ik nu nog niet melden.”

Wrak

Paul Kok, voorzitter van de ondernemersvereniging Halfweg-Zwanenburg, ziet ook dat modewinkeliers vrezen dat consumenten hun geld eerder gaan uitgeven bij de winkels in het nieuwe outletcentrum dan in hun winkel. “Dat gaat voornamelijk om ondernemers in Zaanstad, Haarlem, Amsterdam Sloten en Amsterdam Osdorp. Dit gaat ze ongetwijfeld omzet kosten.” Volgens Kok hebben ondernemers uit de directe omgeving weinig te vrezen van The Style Outlets. “In ons gebied zitten maar twee modezaken. Het is juist goed voor de werkgelegenheid in onze regio en bovendien kijken we al 22 jaar tegen een wrak van een terrein aan rond die voormalige suikerfabriek.”

Hij kijkt dus wel uit naar de nieuwbouw. “De twee zuilen zijn al mooi omgevormd tot kantoorgebouwen met regelbare ledverlichting door Cobraspen. Met straks het outletcentrum, de koeltoren die wordt verbouwd tot restaurant en een grote Dirk van de Broek XL ziet het terrein er eindelijk beter uit.” Wel moet de gemeente volgens Kok de ontsluiting nog goed regelen. De verkeersdruk neemt immers toe. “Een onderzoeksbureau berekende dat de komst van The Style Outlet ook betekent dat er 17.000 tot 20.000 extra verkeersbewegingen per etmaal bijkomen in dat gebied. Het staat er nu al geregeld vast op de N200 en op omliggende wegen, daar moet beslist een goede oplossing voor komen.”

Afscheid nemen

Pim van den Berg van Schulte Herenmode met tien winkels tussen Haarlem en Leiden, wordt in het hart getroffen door de komst van het nieuwe outletcentrum. “Het zit direct in ons verzorgingsgebied, onze merken verschijnen daar waarschijnlijk ook en de klant kan zijn geld maar één keer uitgeven. De enigen die het wat zal brengen, zijn de horeca en tankstations. Consumenten gaan in zo’n outletcentrum een dag shoppen en gaan vervolgens echt niet nog eens een winkelstraat verderop bezoeken.”

Van den Berg slijpt zijn messen. Met A-merken als Tommy Hilfiger, Ralph Lauren en McGregor – waarvan klanten voornamelijk de goede basics kopen – ziet hij zich genoodzaakt met de leveranciers om tafel te gaan zitten. “De merken die we voeren zullen we streng beoordelen op hun deelname aan het centrum. Als het nadelige gevolgen heeft voor onze scores, dan zullen we afscheid van bepaalde merken moeten nemen.”

Van den Berg verwacht niet dat er uitsluitend oude collecties worden verkocht in The Style Outlets. “Merken produceren speciaal voor outletcentra, het is een core business geworden waar de merken volle marges op verdienen. De goede basics hangen daar ook, dat is tachtig procent van mijn handel. Als consumenten dat witte overhemd of die polo daar kopen, kopen ze het dus niet bij mij.”

Het heeft volgens Van den Berg in elk geval geen zin om nu nog de barricades op te gaan. “We moeten uitgaan van onze eigen kracht en ons eigen spelletje blijven spelen. We hebben een aantal belangrijke pijlers waarvoor mensen van heinde en verre naar ons toe komen, namelijk een klassiek assortiment en een sterke collectie bijzondere maten. Daarnaast voeren we al een tijd een sterk private label, Portofino, van hoge kwaliteit en mooie Italiaanse stoffen. Daar onderscheiden we ons mee.”

Winkelgebied profileren

Ook in de regio Zaanstad zijn niet alle retailers enthousiast over het nieuwe outletcentrum, laat Jantine Konijn van de Zaanse ondernemersvereniging ZON weten. Voor Zaanse mode-ondernemer Leon Hamming – die met zijn zus Petra Saenkanter Fashion runt in Zaandam en Wormerveer – is dit aanleiding om nog sterker in te zetten op hun eigen kracht. “Met een originele winkel en originele collectie en in ons geval ook goede profilering van het eigen winkelgebied. Ook dat laatste is een manier voor retailers om shoppen aantrekkelijk te maken voor de consument. In Wormerveer lukt dat heel goed.”

Hamming vindt het jammer dat omliggende gemeenten niet op tijd hebben gereageerd op de komst van The Style Outlets, waardoor ‘de gemeente Haarlemmerliede vrij spel heeft gehad’, maar nu het er komt, gaat hij volle kracht vooruit. “Outletwinkelen is een feit, daar hebben we mee te maken. Ik ga wel kijken wat mijn vaste klanten gaan doen en als het nadelig uitpakt, ga ik betere afspraken maken met mijn leveranciers.”

‘Beter in meegaan’

Jenke Haverhals van de gelijknamige schoenen- en modezaak in Zwanenburg, Badhoevedorp en Lisse, neemt het heft in eigen handen. Hij heeft zich inmiddels aangemeld als geïnteresseerde deelnemer bij Hill & Knowlton, het communicatiebureau van Neinver. “Ik voer voornamelijk A-merken, dus het outletcentrum zou mij direct schade toebrengen. Daarom denk ik dat ik er beter in mee kan gaan. Je moet als ondernemer positief en progressief blijven denken. Wij zijn in Lisse gestart met een outletwinkel in een pop-upformule en dat gaat boven verwachting goed. Daarom heb ik me nu aangemeld bij The Style Outlets. Dan gaan we onze winkels in Zwanenburg en Badhoevedorp zo inrichten dat we daar geen uitverkoop houden, maar in deze winkels juist nieuwe handel brengen dat nog nergens ligt.”

In The Style Outlets wil hij dan een multi-brandstore maken. Hij wil dan meteen van de gelegenheid gebruik maken om een variabel huurcontract af te spreken met de verhuurder. “De huidige huurcontracten voor de detailhandel zijn niet meer van deze tijd. Daarom hoop ik op een huurovereenkomst op basis van de omzet per vierkante meter in plaats van een vast huurtarief. Dat betekent dan dus dat als het bij mij goed gaat, de verhuurder daarvan profiteert, maar dat als het minder gaat, de huur ook zakt. Zo moeten we het dan met elkaar rooien.”