De Britse Rebecca Gallagher was vorige week in haar nieuwe Primark-jurk op zoek naar de wasvoorschriften, toen zij een bijzondere boodschap aantrof. ‘Gedwongen tot lange uren werk’, stond er op een label genaaid. Primark is een onderzoek gestart naar de herkomst. Wie maakt de kleding van de Ierse modeketen? En maakt het de consument wat uit?

Wie maakt het?

Volgens Primark zou het kunnen dat het label in Groot-Brittannië in de jurk is genaaid, bij wijze van protest. Maar het zou ook kunnen dat een fabrieksarbeider het label heeft gemaakt. Primark heeft zoiets in ieder geval nooit eerder meegemaakt. De Ierse keten heeft de jurk aan Gallagher teruggevraagd om te onderzoeken hoe het label in het kledingstuk terecht is gekomen, en of het iets is waar ze achteraan moeten gaan.

Uit onderzoek van de Schone Kleren Campagne blijkt dat Primark in ieder geval werkt aan een leefbaar loon, ‘maar erg overtuigend is het niet.’ Over het aantal leveranciers en de voornaamste productielanden is door Primark geen informatie verstrekt, noch publiceert Primark een volledige, openbare lijst met namen en adressen van leveranciersfabrieken.

Wat maakt het uit?

Gallagher bekende dat zij nooit veel heeft nagedacht over hoe kleding gemaakt wordt. Het incident heeft haar echter wel aan het denken gezet over goedkope kleding. De Britse vindt het een afschuwelijk idee dat haar zomerkleren misschien zijn gemaakt door een uitgeput iemand die uren in een vreselijke textielfabriek moet werken. Dat meldt Nu.nl.

Ook in Spits geven consumenten aan dat zij uitbuiting door Primark niet uitsluiten. “Ik kan gewoon niet anders concluderen dan dat hier mensen voor worden uitgebuit en onderbetaald”, zegt Maaike Hoffstede tegen de krant. Volgens haar zijn er zelfs kinderhandjes aan kleding de te pas gekomen, die hebberige Hollanders lekker goedkoop willen hebben. Monique Cosijnsen steekt liever haar kop in het zand en gaat voor de lage prijzen.

De feiten

De cijfers liegen er niet om: Primark loopt ontzettend goed. Dwangarbeid of niet. De fast fashionketen draaide in het boekjaar 2012/2013 een omzet van ruim vijf miljard euro en maakte 607 miljoen euro winst. Sinds de eerste Primark-winkel in 1969 zijn er al aardig wat filialen bijgekomen. Totaal zijn er nu 280 Primark-winkels. Alleen al in Nederland opent Primark de komende drie jaar zeker zeven filialen, waarvan de Primark in Amsterdam met 13.500 vierkante meter de grootste zal worden. Die Primark opent eind 2015. Volgens Spits wil Primark in de toekomst 25 winkels in Nederland hebben.

[Update]

Primark concludeert na onderzoek naar het label én een briefje met soortgelijke boodschap, dat in de broekzak van een Primark-kledingstuk werd aangetroffen, dat er sprake moet zijn van een ‘stunt’. Volgens de Ierse modeketen zijn de boodschappen namelijk afkomstig van dezelfde afzender, terwijl de kledingstukken echter in twee verschillende fabrieken zijn geproduceerd, in Roemenië en in India. 

Van slechte arbeidsomstandigheden is volgens Primark geen sprake. “Primark kan de prijzen laag houden door onder meer in bulk te produceren en te werken met eenvoudige patronen.” Dat zei een woordvoerder tegen het AD. Primark zou de gedragscode naleven, die stelt dat leveranciers en fabrikanten ervoor moeten zorgen dat producten onder goede arbeidsomstandigheden worden gemaakt. 

Volgens Rank a Brand is dit onzin. Het recht op een leefbaar loon, zoals in de gedragscode staat, wordt door Primark structureel niet nageleefd. 

Lees ook: Primark verandert winkelcentrum in gigantisch filiaal.