In totaal doen enkele tientallen franchisenemers aangifte tegen in totaal zeven ketens waaronder Bakker Bart en modeketen Shoeby en StreetOne wegens oplichting. De franchisenemers voelen zich misleid met valse prognoses waardoor ze in grote financiële problemen zijn gekomen, meldt EenVandaag dat de aangiftes heeft ingezien.

De strijdt tussen franchisenemers en moederbedrijven is niet nieuw. Eerder dit jaar publiceerde Het Vakcentrum, de brancheorganisatie van zelfstandig ondernemers in de retail, een onderzoek op basis van honderden klachten van franchisers over misleiding, oneerlijke afspraken en machtsmisbruik. Er werd bij minister Kamp aangedrongen op wetgeving om de positie van franchisers sterker te maken.

‘Franchise bewezen formule’

Volgens de Nederlandse Franchise Vereniging (NFV) moeten de aanklachten wel in perspectief worden gezien. Nederland telt 750 franchiseformules met zo’n 30.000 winkels die een gezamenlijke omzet hebben van 31 miljard euro, zegt algemeen directeur Romana Engeman. “Dat een paar ondernemers zo de aandacht blijven opzoeken, is beschadigend.”

Ze trekt de vergelijking met het toenemend aantal echtscheidingen. “Daaruit trek je ook niet de conclusie dat het instituut huwelijk slecht is.” De franchiseformule heeft zich bovendien wel bewezen, stelt de NFV.

Verkeerd voorgelicht 

Engeman: “Het is een fantastisch businessmodel dat het juist ook heel goed heeft gedaan in de huidige crisis.” Volgens haar zijn er vorig jaar negentien rechtszaken geweest tussen franchisers en moederbedrijven, waarbij de ene partij in de ene helft van de gevallen gelijk krijg en de andere partij in de andere helft.

De franchisenemers claimen dat zij door hun moederbedrijf massaal verkeerd zijn voorgelicht. Omzetprognoses zouden veel te rooskleurig zijn, terwijl de kosten juist te laag werden ingeschat. Daardoor kwamen de franchisers al gauw in de schulden. Een deel van de franchisers werd vervolgens voor een laag bedrag ‘uitgekocht’, waarna een nieuwe ondernemer de zaak weer voor een hoger bedrag overnam.

Hogere kosten

De voorbeelden die het programma EenVandaag geeft zijn onder andere een franchisenemer in de mode die bij het aangaan van het contract met zijn moederbedrijf een prognose krijgt van zijn omzet, de kosten, en datgene dat hij onder aan de streep overhoudt.

In de praktijk blijken de kosten veel hoger te liggen dan voorgespiegeld. Jaren later krijgt hij de prognose die aan de bank is verstuurd om een financiering rond te krijgen. Daarin is er opeens sprake van een huurkorting. Een huurkorting die hij nooit heeft ontvangen, maar waarmee de franchisegever mogelijk de bank wilde overtuigen dat er voor de franchiser een hoog genoeg salaris zou overblijven, en dat de bank dus gewoon een lening kon verstrekken.

Strafrechtelijk onderzoek? 

Het Functioneel Parket, het onderdeel van het Openbaar Ministerie dat zich met fraude bezighoudt, bevestigt de aangiftes te hebben ontvangen en geeft aan te bekijken of er een strafrechtelijk onderzoek wordt geopend, aldus EenVandaag. 

Shoeby en StreetOne waren niet bereikbaar voor commentaar.