Faillissementen van winkelketens als V&D, Macintosh, La Ligna, USG, Scheer & Foppen, McGregor en Mitra hebben met name in gebieden waar ook de bevolking krimpt een gat in de winkelmarkt geslagen. Hierdoor worden hele gebieden minder aantrekkelijk.                                  

Afgelopen jaar nam de leegstand volgens Dynamis met 9 procent toe. Waar in grote steden lege panden snel gevuld worden door bedrijven als Hudson’s Bay, Decathlon, Topshelf en Primark is nieuwe huurders vinden  buiten de Randstad een stuk lastiger.

Markt met twee gezichten

Dynamis stelt dat dit echter niet ligt aan het wegvallen van de marktvraag. “De reden van de faillissementen ligt vaak bij te weinig focus, te weinig, innovatie en een te laag aanpassingsvermogen van de retailer.”                                    

De Nederlandse winkelmarkt is er dan ook één met twee gezichten: een markt met veel faillissementen van met name Nederlandse winkelketens, waardoor delen van winkelstraten leeg komen te staan. Anderzijds is een markt zichtbaar waar andere nieuwe merken profiteren van de ruimte die ontstaat op de markt en met nieuwe, frisse concepten de markt trachten te bedienen.

Gemeenten en provincies aan zet

De crisis is een ‘herrijking voor het winkellandschap’ geweest, stelt Dynamis. “Nieuwe concepten sluiten beter aan bij de vraag van consumenten dan de concepten die failliet zijn gegaan.”

Kijkend naar een oplossing als het gaat om overaanbod en leegstand, wijst het naar gemeenten en provincies. Die hebben het onderwerp vaak wel op de agenda staan maar “er wordt sporadisch ingegaan op een actieplan om de problematiek te verhelpen”.

Besmettingsgevaar

In januari riep de ABN Amro ook al op tot ingrijpen van de overheid vanwege het ‘besmettingsgevaar’: een winkelgebied met veel leegstaande zal minder bezoekers trekken waardoor nog minder bezoekers komen. 

In het rapport ‘Leegstand in de winkelstraat’ schrijft de bank dat vastgoedeigenaren zouden om tafel moeten gaan zitten met winkeliers en gemeenten om initiatieven te bedenken in de regio. Als suggesties noemt ABN meer horeca, het organiseren van evenementen en het aanpassen van het parkeerbeleid.

Kunst en boterhammen

Eén van de plekken waar nieuwe concepten in de panden van ‘oude’ ketens zijn getrokken is Drachten. Vintage Coffee (een conceptstore waar lifestyle, kunst, mode, koffie en boterhammen samenkomen) en Jouw Marktkraam (hier huur je een marktkraam binnen de winkel, verkoop je je spullen (van zelfgemaakt tot tweedehands en nieuw) en krijg je de volledige omzet) hebben het aanbod verfrist. 

Nee tegen een FOC?

Dynamis werpt in het rapport de vraag op of er nog wel winkelaanbod bijgebouwd moet worden. Het haalt Assen en Zevenaar aan waar de mogelijke komst van een Fashion Outlet Centre (FOC) voor veel discussie zorgde. Geld dat hier besteed wordt, wordt dus elders niet uitgegeven. Alleen in Noord-Nederland zou volgens Dynamis nog ruimte zijn voor een FOC.

Aan nieuwe winkelcentra lijkt ook weinig behoefte. “Op basis van de analyse van de huidige winkelstructuur in verhouding tot de toekomstige

(demografische) ontwikkelingen kan worden vastgesteld dat in veel gemeenten sprake is van verzadiging van de winkelmarkt.

De makelaarsvereniging plaats hier wel één kanttekening bij: verzadiging betekent niet dat er niet hoeft te worden geïnvesteerd in winkelcentra. “Juist in wijk- en buurtcentra uit de jaren ‘70 en ‘80 is een revitalisatie van het gebied nodig om deze centra aantrekkelijk te houden voor bezoek.”