In het jaaroverzicht dat Retail Management Center (RMC) over 2015 heeft gemaakt – waarvoor gegevens uit 76 Nederlandse steden zijn gebruikt –  blijkt dat het in 2015 1,1 procent minder druk was in de winkelstraten dan in 2014. Opvallend, vindt directeur Huib Lubbers, omdat de bezoekersaantallen minder hard zijn gedaald dan voorgaande jaren. “Soms wel met wel vijf procent. Dus dit vond ik meevallen.”

Stabieler

Uit de metingen blijkt volgens Lubbers eveneens dat er een stabielere verhouding is ontstaan tussen online en offline winkelen. Volgens RMC was de retailsector bijna 100 miljard euro groot in 2015 en hiervan werd  85 miljard euro via winkels verkocht en 15 miljard euro via het web. IT-dienstverlener Accenture becijferde dat  88 procent van de winkelaankopen door de consument eerst online bekeken en vergeleken wordt. “Dat betekent dat we veel gerichter winkelen”, zegt Lubbers. “We winkelen dus minder, maar zijn wel meer bereid te kopen als we het doen.”

Zondag: mode

Het jaaroverzicht laat tevens zien dat shoppen op zaterdag afneemt en dat de zondag een steeds populairdere dag wordt om te kopen. “Dat geldt vooral voor modeaankopen, zowel online als offline”, licht de directeur toe. “Sommige moderetailers hebben op zondag tussen twaalf en vijf meer bezoekers dan in de negen uren die ze geopend zijn op een andere dag.” Een verklaring heeft hij niet. “We vragen niet waarom, we tellen alleen de drukte.”

Lastig voorspellen

Internet is een belangrijk onderdeel is in het koopproces, maar dat wil volgens RMC niet zeggen dat de consument daardoor de winkelstraat minder bezoekt. De consument bepaalt zelf wat, wanneer en waar hij iets koopt. Dat maakt zijn gedrag lastiger te voorspellen.  Het leidt ertoe dat de retail verandert van aanbod- naar vraaggestuurd, van product- naar klantgedreven en van beschikbaarheid naar bereikbaarheid.

Shopper insights

Metingen in de winkelstraat en het koop- en surfgedrag online, laten interessante gegevens zien over consumentengedrag. RMC heeft de meest opvallende shopper insights op een rij gezet voor beide kanalen in 2015:

Fysiek winkelen

• De drukste maand van het jaar bleef traditioneel december. Het voorjaar en de decembermaand (+ 4 procent) 2015 waren überhaupt  relatief druk ten opzichte van 2014. De zomermaanden en de eerste maanden van de herfst juist beduidend rustiger.
• De drukste dag van het jaar was ook in de december: zoals altijd de zaterdag voor Kerst, die dit jaar viel op 19 december.
• De meeste rustige winkeldag van 2015 was 31 augustus.
• In het zuiden van Nederland was het drukker dan een jaar eerder. In het noorden, oosten en westen daalden de drukte-aantallen.
• Zaterdagen worden rustiger winkeldagen, al blijft dit nog wel de meest populaire winkeldag van de week. In plaatsen waar de koopzondag is ingeburgerd, wordt de zondag drukker dan de zaterdag.  
• Over het algemeen ziet RMC dat de dagen naar elkaar toe groeien qua drukte: donderdag tot en met zaterdag worden rustiger, maandag tot en met woensdag drukker.
• Consumenten gaan later op de dag winkelen en het drukste moment ligt nu op 15.00 uur. In het zuiden van het land is dat 15.30 uur.
• Twee procent van het aantal mensen dat op straat loopt, gaat een winkel binnen.

 Online winkelen

• De wekelijkse drukte op webshops in 2015 vergelijkbaar met 2014. De sterke groei in webbrowsen is de laatste jaren aan het afnemen, de e-commerce groeit wel gestaag door.
• Zondag is de beste koopdag online, gevolgd door de maandag. Op vrijdag is het opvallend rustig, stelt RMC.
• Online warenhuizen maken een duidelijke stijging door ten koste van speciaalzaken.
• In het voorjaar en in de laatste maanden van het jaar werd minder gebrowsed vergeleken met 2014 en in de zomer juist meer.

RMC stelt dat het gedrag van consumenten door allerlei ontwikkelingen wordt beïnvloed: online winkelen, opening van een vestiging van een populaire modeketen of vertrek van een groot warenhuis als V&D uit het winkelgebied. ‘De consument bepaalt hiermee welke veranderingen leiden tot structurele veranderingen binnen de winkelgebieden’, schrijft de organisatie.

Toenemende leegstand

Dat winkelgebieden veranderen, is de laatste jaren duidelijk zichtbaar door de toenemende leegstand van winkelpanden in ons land. Dat probleem staat inmiddels hoog op de agenda van onder meer overheden, brancheorganisaties, retailexperts en ondernemers. Een antwoord hierop is de in 2015 gelanceerde de Retailagenda, een landelijk project waarin die partijen samenwerken voor een beter winkelklimaat door onder meer de leegstand aan te pakken. Dat onderwerp is nog eens actueler geworden nu grote winkelketens als V&D en de Macintosh-winkels failliet zijn verklaard.  Daardoor dreigen er nog meer lege vierkante winkelmeters (523.000) bij te komen.

‘Slim saneren’

RMC stelt in het overzicht ook dat er nu al te veel winkels zijn en vindt dat deze slim moeten worden gesaneerd om aantrekkelijke winkelgebieden over te houden.  Het bedrijf besluit: ‘Laat de consument doelgericht aar de rand van de stad gaan, laat hem vermaak in de binnenstad vinden en laat daartussen slimme boodschappencentra met meerdere en grotere supermarkten ontstaan.’