Foto: Shutterstock

Met ingang van 1 oktober kunnen ondernemers geen aanspraak meer maken op regelingen als de NOW, TVL en Tozo. Inretail en MKB Nederland zijn er eenduidig over: dat is te vroeg. “Een heel dom besluit”, zegt Jan Meerman, de directeur van Inretail. Hoewel de economie weer als een tierelier draait, is er volgens de ondernemersorganisaties nog een andere realiteit: die van ondernemers die nog altijd te maken hebben met coronarestricties – denk aan festivals, concertzalen en discotheken – en/of de naweeën van de crisis, waardoor ze nog altijd geen normale omzetten kunnen draaien. Directeur Leendert-Jan Visser van MKB Nederland: “We vinden dat het kabinet ondernemers die buiten hun schuld in de problemen zijn gekomen, niet vlak voor de eindstreep alsnog mag laten struikelen.”

Geen zombiebedrijven

Naast de horeca- en evenementenbranche hebben ook de cultuur-, toerisme- en reissector het nog steeds zwaar. Bij de (mode- en schoenen)detailhandel zijn de omzetten inmiddels weer op niveau, maar ook daar zitten volgens Meerman bedrijven bij die de steun nog hard nodig hebben. “Denk aan de winkels op Schiphol, die nog steeds te maken hebben met zeventig procent omzetverlies. Of retailers op toeristische locaties als de binnenstad van Amsterdam.”

‘Er wordt te makkelijk geredeneerd dat ondernemingen die nu nog steun nodig hebben, zombiebedrijven zijn’

Er wordt te makkelijk geredeneerd dat ondernemingen die na anderhalf jaar nog steeds aan een ‘overheidsinfuus’ liggen, zombiebedrijven zonder toekomstkansen zijn, ziet de Inretail-directeur. “Dan hadden ze zich beter moeten aanpassen aan de veranderende markt, wordt dan gezegd. Maar neem nou die Schiphol-winkels. Die kúnnen hun businessmodel niet omzetten, want ze zitten vast aan tienjarige huurcontracten.”

10 in plaats van 80 miljard

Voor MKB Nederland is de beeldvorming rondom de coronasteun eveneens een bron van frustratie. “Wat wij horen, is dat het kabinet al 80 miljard euro aan steun voor bedrijven heeft uitgetrokken en dat het nu wel een keer klaar is. Dat is gewoon niet juist”, zegt Visser. “In die 80 miljard zitten ook de zorgbonus, steun voor het OV en de NOW-uitkeringen. Die liepen via bedrijven maar waren bedoeld om te voorkomen dat mensen werkloos werden. Als je dat er allemaal afpelt, houd je 10 miljard euro over. Dat is wel iets anders dan 80 miljard.”

Juist daarom vindt de MKB Nederland-voorman het niet te begrijpen dat het kabinet nu met de steun stopt. “Met die tien miljard euro hebben we zoveel bedrijven overeind kunnen houden. Red dan ook die ondernemers die vanwege de aard van hun werk wat langer hulp nodig hebben. Bovendien ademen de regelingen mee met de economie. Neem de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL): in het eerste kwartaal van dit jaar waren er nog ruim 100.000 aanvragen, in het derde kwartaal nog zo’n 13.000.” 98 procent van de bedrijven kan inmiddels weer zonder hulp, ziet ook Meerman. “Het gaat nog slechts om een paar duizend bedrijven die steun nodig hebben. Daar is vanuit de overheid geen belangstelling voor, dat is te marginaal. Er is weinig oog voor de individuele ondernemer.”

Nieuwe regeling voor vaste lasten

De ondernemersorganisaties zouden het liefst zien dat de steun met drie maanden wordt verlengd, tot het einde van 2021. De uitkomst van het Kamerdebat van afgelopen woensdag biedt een paar lichtpunten. De regeling Vaste Lasten Nachtsluiting (VNL), de opvolger van TVL maar dan alleen voor bars en clubs, wordt middels een motie van de VVD toch verder opengesteld. Nu kunnen álle ondernemers met een omzetverlies van 50 procent of meer in het vierde kwartaal van 2021 er aanspraak op maken, tot een maximale subsidie van 250.000 euro. Het ziet ernaar uit dat het na die periode definitief klaar is met de overheidssteun.

‘Dat het kabinet 80 miljard euro aan steun voor bedrijven heeft uitgetrokken, is gewoon niet juist’

Een ander punt is dat de problemen niet meteen weg zijn als bedrijven weer normale omzetten draaien. Veel ondernemers hebben moeten interen op het eigen vermogen en/of schulden opgebouwd bij de fiscus en particuliere partijen als de banken, verhuurders en leveranciers. De regering werkt samen met financiële instellingen aan een actieplan voor bedrijven die in de kern toekomstbestendig zijn, maar die met problematische schulden uit de crisis komen. Ook wordt gekeken naar een overbruggingskrediet om seizoenafhankelijke bedrijven de winter door te helpen. Een ‘stoppersregeling’ moet het mogelijk maken om het bedrijf te beëindigen zonder met al te hoge schulden achter te blijven.

Lees ook: Ondernemen met een coronaschuld, hoe nu verder?

Op zoek naar liquiditeit

Liquiditeit is nog steeds een issue, beaamt Jos Voss, sectorspecialist retail en groothandel bij de Rabobank. De uitgestelde betalingen zullen weer op gang moeten komen en volgens hem is het als ondernemer zaak om daarbij zelf ook goed te blijven communiceren met de bank. “Blijf in gesprek over de mogelijkheden en onmogelijkheden van terugbetaling. In goed overleg kan er dan een passend financieel plan worden gemaakt. En denk naast de bank ook aan andere financieringsbronnen, zoals het risicodragend vermogen van ‘friends & family’ of – juist voor retailers – crowdfunding.”