Het verven en finishen van textiel en kleding vergt grote hoeveelheden water, energie en chemicaliën. Volgens een rapport van Green Cross is tot 20% van de totale industriële watervervuiling afkomstig van de textielindustrie. Die vervuiling treft vooral de mensen in de productielanden.Zij moeten het immers drinken en hun gewassen ermee laten groeien.

Ook op de consument heeft het effect. De kleding die wij op ons huid dragen kunnen stoffen bevatten die een risico vormen voor je gezondheid. De toepassing van chemicaliën in kleding staat al onder streng toezicht. Zo zijn volgens EU-reglement REACH bepaalde textielverven verboden. Dat is beter voor degene die de kleding maakt en voor degene die de kleding draagt.

In het kledingconvenant hebben kledingbedrijven beloofd dat ze afspraken maken met leveranciers over het gebruik van en de omgang met chemicaliën, met name in de landen waar het slecht geregeld is. Verder moeten modemerken informatie opvragen bij leveranciers; verbeteringen toepassen (vanaf de ontwerpfase) en waar mogelijk de stoffen certificeren.

Klinkt onmogelijk? Veel bedrijven bewijzen dat het (deels) al kan.

SAMEN STERK (KETENINITIATIEVEN)

• Het begint met onderzoek in je keten (‘due diligence’). Waar komen de stoffen vandaan en hoe zijn ze geverfd en behandeld? Je kunt aansluiten bij verschillende keteninitiatieven. Oeko-Tex garandeert dat de chemicaliën die worden gebruikt tijdens het gehele productieproces niet schadelijk of gevaarlijk zijn.Bluesigncertificeert de gehele textielketen.
• Het Partnership for Cleaner Textile (PaCT) in Bangladesh en het Better Mill Initiative in China bewijzen dat minder water, energie en chemicaliën gebruiken rendabel is. Textielfabrieken en inkopers werken samen en delen technische kennis: investeringen die gemiddeld in drie tot vijf jaar zijn terugverdiend.
• Roadmap to Zero is een samenwerkingsverband tussen grote merken in de kleding- en schoenenindustrie om het gebruik van schadelijke chemicaliën te minimaliseren of stoppen in 2020.

‘NON-TOXIC’ MERKEN EN PRODUCTEN

• Good old C&A is wereldwijd de grootste afnemer van biokatoen. Voor het vijfde jaar op rij.
• Ondergoedmerk Saint Basics is een van de vele merken die GOTS-gecertificeerd (Global Organic Textile Standard) katoen gebruiken in hun ondergoed.
• Verhip biedt hetzelfde principe in babykleertjes aan. Gifvrij en GOTS gecertificeerd. Victoria Koblenko is een van de klanten.
• Pakkenproducent Dutch Spirit gebruikt voor hun maatpakken gecertificeerde, zuivere ecowol, gifvrij BlueSign-katoen, 100% recyclede polyester en steennootknopen.
• De Katoenfabriek is zowel een duurzame textieldrukkerij als kledingproducent. Fairwear gecertificeerd en met materialen van biokatoen, bamboe of eucalyptus. Er wordt enkel met druktechnieken gewerkt zoals watergedragen zeefdruk, pvc-vrije vinyldruk en oplosmiddel-vrije full colour druk.
• Ook Solidair BV bedrukt bedrijfskleding en promotionele kleding met inkten op waterbasis, of gebruikt pvc-vrije inkten. Voor de stoffen wordt organisch katoen, bamboe of hennep gebruikt.
• Bayer heeft een duurzame methode gevonden ompolyurethaan(PU) te produceren zonder gebruik van giftige oplosmiddelen. Het product Insqin isgeheel op waterbasis.

MINDER WATER- EN ENERGIEGEBRUIK

• Het Nederlandse bedrijf Dyecoo ntwikkelde jaren geleden al een machine die textiel verft met CO2 in plaats van water. De restanten kleurstof worden opgevangen en komen niet in het milieu terecht. Adidas past de methode toe onder het motto ‘every drop counts’.
• Concurrent Nike past een soortgelijke techniek toe onder de naam Colourdry. Nike verzamelt ook data over de milieu-impact van verschillende textielsoorten en stelt deze beschikbaar via de gratis app Making of Making waarmee designers verantwoorde materiaalkeuzes kunnen maken.
• De start-up Tersus Clean gebruikt vloeibare CO2 om kleding zonder chemicaliën te reinigen. Het proces verbruikt minder energie. Er komen bovendien geen schadelijke chemicaliën, water of droger aan te pas. In nog geen half uur is de was schoon.
• Wasserij Springendal gebruikt nog wel water, maar geeft het afvalwater na eigen biologische waterzuivering én helofytenfilter weer brandschoon terug aan de natuur. Met de inzet van warmtewisselaars winnen ze ook nog eens 80% van de energie terug.
• Tapijtfabrikant Interface draait op 100% hernieuwbare energie en heeft een gesloten watersysteem in het productieproces. Ook experimenteert het duurzame bedrijf met methoden om tapijttegels te leggen zonder lijm, waardoor de milieubelasting flink gereduceerd wordt.
• De Italiaanse stoffenproducent Sensitive Fabrics (Eurojersey) ademt bijna duurzaamheid. Ze hebben gifvrij bedrukte stoffen die worden gemaakt in energiezuinige fabrieken.

GEBRUIK VAN HERNIEUWBARE BRONNEN

• Duurzame energie opwekken kan ook met je eigen kleding. Pauline van Dongen bedacht de Windbreaker, een outdoor jas met solarpanels voor als je heel lang ‘off-grid’ bent.
• Technisch adviesbureau by-wire.net laat nog meer voorbeelden zien van geïntegreerde solar toepassingen in textiel. Hetzelfde bureau onderzoekt kleding met elektrische verwarming waardoor de verwarming in gebouwen omlaag kan.

DIRECT AAN DE SLAG

• Check de risico’s in uw productieketen op mvorisicochecker.nl
• Check de lijst van gevaarlijke stoffen in het RIVM-rapport hazardous substances in textile products of de Higg Index tools van de Sustainable Apparel Coalition (SAC)
• Voor meer informatie over de standaarden, check de website van Made-by. De Made-by Wet Processing Benchmark biedt een overzicht van hoe duurzaam verschillende ‘wet processing’ technieken zijn. Het toont het water- en energieverbruik en mogelijke chemische of veiligheidsrisico’s.
• LCA 2 go biedt het MKB de mogelijkheid om een gratis levenscyclusanalyse te maken van de zogenoemdesmart textiles.Met behulp van een e-learning cursus kan de gehele levensduur van innovatieve textielproducten worden onderzocht.
• Verder lezen kan met de dossier energie en klimaat of het stappenplan klimaatneutraal.
• Wilt u er eerst meer over leren, bezoek dan de Masterclass water, chemicaliën en energie van GIDRD.

ZIJ DOEN AL MEE

Lijst van bedrijven die het Convenant Duurzame Kleding en Textiel hebben getekend.

Meld je hier aan voor het Convenant Duurzame Kleding

_{Fotocredit: © NRDC/ Julia Bovey (CC BY-ND 2.0)}

Michiel van Yperen is netwerkmanager Textiel bij MVO Nederland . Sinds 2007 werkt Michiel bij MVO Nederland als senior projectmanager Internationaal MVO. Vóór MVO Nederland was hij betrokken bij MVO-verbeterprojecten in de textielsector in China en was mede-auteur van de MVO-toolkit China. In China is zijn MVO passie ontstaan omdat de Chinezen bij uitstek MVO vanuit de business case benaderen en de P van profit voorop zetten. Naast China heeft Michiel milieuprojecten bij bedrijven uitgevoerd in ondermeer Mongolië, Chili, Costa Rica en de VS.