Mariël van den Donk begon haar winkel Ditha Bonita (een eerbetoon aan haar overleden moeder Ditha) in Almere in 2009. “De basis voor mij – en dat is het nog steeds – was dat ik wilde weten wie die anonieme mensen waren die achter de kledingstukken zitten. Ik ben naar China gereisd en daar ontdekte ik dat er een verschil was tussen wat ik een goede en nette manier vind om met arbeiders om te gaan en hoe mijn gids en eigenaars van de fabrieken daarover dachten.”

Waar bleek dat uit?

“Toen we aankwamen met het vliegtuig na wat vertraging, zei mijn gids dat we alvast de eerste fabriek konden bezoeken. Het was half elf, maar volgens haar kon dat nog makkelijk. De mensen zaten in rijen, er waren nauwelijks ventilatoren, geen airco, het was er bloedheet. Die mensen werkten niet in shifts en waren al vanaf ’s ochtends vroeg bezig. Daar heb ik toen wel een traantje om gelaten. Ik weet inmiddels dat het ook anders kan, ik heb ook een fabriek bezocht die heel goed bezig was en wel ventilatoren en daglicht had, maar je moet dat goed in de gaten houden.”

Welke merken doen het wel goed?

“Skunkfunk vind ik een typisch merk dat het goede voorbeeld geeft. Ze zijn ontzettend duurzaam en heel goed bezig met groen produceren. Ze komen uit een klein plaatsje in Spanje en het verhaal is heel mooi. Ze schrijven eerlijk: ‘We zijn er nog niet’, maar werken iedere keer naar een bepaald doel. Nu werken ze aan zero waste; produceren zonder afval. Normaal wordt er heel veel stof weggegooid bij het maken van kleding. Ook Mud Jeans vind ik een goed en bekend voorbeeld van hoe het ook kan. Hun droom is een volledig afvalvrij productieproces. Ook het Duitse HempAge met hennep en biologisch katoen en Livingcrafts zijn merken die bewust met duurzaamheid bezig zijn.”

Zijn zulke merken niet een stuk prijziger voor de klant?

“Ik vind dat wel meevallen. Prijs is heel erg subjectief. Bovendien is het echt niet zo dat alles wat goedkoop is slecht is en andersom. Dat maakt het lastig voor de consument. Je hebt bijvoorbeeld het GOTS-certificaat, waarbij het hele productieproces van A tot Z wordt gecontroleerd. Ik ben op het hoofdkantoor geweest van een van de grotere spelers die bedrijven certificeren. Daar zeggen ze ook eerlijk: ‘Er zijn genoeg kleinere ateliers die heel goed bezig zijn, maar niet het geld hebben voor zo’n certificaat.’ Je krijgt het certificaat niet voor het leven. Wat het zo duur maakt, is die uitgebreide controle die jaarlijks plaatsvindt, maar ook dat je moet samenwerken met partijen die ook aan de strenge eisen voldoen. Het certificaat wordt namelijk pas afgegeven als de hele keten die jouw artikelen maakt en vervoert aan alle eisen voldoet. Dat is voor een kleine partij niet te doen. Je kunt niet ieder merk afschrijven als ze geen certificaat hebben. Door te vragen of te kijken op de site hoe ze het productieproces omschrijven, kom je al een heel eind. Als merken daar openheid en transparantie over geven, kun je ervan uitgaan dat ze er in ieder geval bewust mee bezig zijn.”

Op welke doelgroep richt je je?

“Afgelopen weekend was ik op een beurs op een Vrije School en dat is wel een goed voorbeeld van hoe mijn publiek eruit ziet. Mensen die heel bewust hun kinderen naar een bepaalde school sturen en nadenken over wat ze eten. Ik vind het altijd weer een uitdaging om duurzame en groene producten te vinden die betaalbaar zijn. Echt niet ieder T-shirt hoeft rond de honderd euro te kosten. Maar ook hier geldt: prijs is subjectief. Ik droeg een jurkje van €69,95. Dat vonden sommige ouders op die school heel goedkoop, terwijl het voor een ander juist weer erg veel geld is. Ik ben altijd op zoek naar mooie merken in alle prijsklassen. Ik zit met name in het middensegment met soms een uitschieter naar boven. Ik wil laten zien dat duurzaam ook heel betaalbaar kan zijn.”

Hoe ziet je winkel eruit?

“Je stapt bij wijze van spreken een huiskamer in. Het winkeloppervlak is rond de honderd vierkante meter. In de winkel heb ik verschillende hoeken gemaakt. Een hoek met uitsluitend broeken, een hoek met vrolijke fifties-geïnspireerde items en dan heb ik ook nog een hoek met cadeautjes en lekkere vegan chocolade. Er staat een hele grote tafel waar iedereen gezellig kan kletsen en een zithoek met makkelijke stoelen. Omdat ik niet midden in de stad zit, heb ik misschien minder voorbijgangers, maar wel veel meer mensen die gericht naar de winkel toe komen. Ze nemen de tijd voor mij en ik voor hen.”