Op 8 december heeft de rechtbank in Haarlem uitspraak gedaan in de zaak van Kleertjes.com B.V. tegen Amazingkids B.V., Kixx International B.V. en Kinderkleding-Tekoop.nl B.V. Dager Kleertjes.com beschuldigde daarbij de drie concurrerende bedrijven onder meer van handelen in strijd met het mededingingsrecht (kartelvorming), het onder druk zetten van leveranciers om sancties tegen Kleertjes te ondernemen door diens prijs- en actiebeleid en het aanzetten van de leveranciers van Kleertjes tot het beëindigen van de zakelijke relatie met het bedrijf. Daarbij wilde Kleertjes.com dat onrechtmatige uitlatingen in woord en geschrift over de handelswijze van het bedrijf stoppen.

Verworpen

De rechter heeft alle aanklachten van dager Kleertjes.com verworpen en de onderneming veroordeeld tot het betalen van de proceskosten. Siad Awwad, ceo bij Kleertjes.com, geeft aan op dit moment niet in staat te zijn een reactie te geven en laat weten zich te beraden op een hoger beroep.  Het vonnis wordt binnenkort openbaar en is in te zien via rechtspraak.nl. 

Prijs- en kortingenbeleid 

Kleertjes.com is de zaak dit najaar gestart nadat de drie online kindermode-aanbieders hetzelfde prijs- en kortingenbeleid als Kleertjes.com gingen voeren. Volgens de webshop werkten de bedrijven hierbij samen, vormden zij een zogenoemd kartel en dat is in strijd met het mededingingsrecht. Daarnaast streed het onder meer voor een rectificatie van een brief van de drie kindermoderetailers aan leveranciers, waarin de merken worden aangezet tot sancties en stopzetting van levering aan Kleertjes.com.

Reconstructie

Een chronologische reconstructie van het geschil zoals dit ter sprake kwam tijdens de rechtszaak: 

22 juli 2016: marketingbureau Affiliprint stuurt in opdracht van Kleertjes.com vaste klanten een mail met een actie: 10 euro korting op de nieuwe najaarscollectie, bij een minimale besteding van 50 euro. 

28 juli 2016: Affiliprint rectificeert de e-mail en deelt de geadresseerden mee dat de eerder verstrekte informatie over de Kleertjes.com campagne berust op onjuistheden.   

31 juli 2016: de besloten Facebook-groep Winkeliers United – waarbij ongeveer 200 kindermode-detaillisten bij aangesloten zijn – stuurt een e-mail naar een groot aantal leveranciers, waarin zij hun zorgen uiten over het vroegtijdige en agressieve prijs- en kortingsbeleid van Kleertjes.com. De retailers voelen zich hierdoor in het nauw gedreven en voelen zich bijna gedwongen om ook kortingen te geven op dezelfde merken als waarop Kleertjes.com dat doet.  

23-25 september 2016: Kleertjes.com geeft klanten alsnog 10 euro korting bij een minimale besteding van 50 euro.  

30 september 2016: Kleertjes.com heeft van leveranciers gehoord over de brandbrief van Winkeliers United, betreffende het prijsbeleid. De advocaten van de online retailer sommeren de daarbij aangesloten ondernemers hun onrechtmatige uitlatingen en ieder gebruik van het merk Kleertjes.com te staken. De advocaten eisen dat deze detaillisten een rectificatie naar de merken sturen. Saillant detail is dat uit het vonnis van 8 december blijkt dat Kleertjes.com zelf ook leveranciers wijst op kortingsacties van grotere spelers als Wehkamp en Bol.com en vraagt wat de merken daaraan gaan doen.  

30 september 2016: Kinderkleding-Tekoop verzendt een e-mail aan haar klantenbestand met als onderwerp 25% kassakorting op Noppies, Cars, Petrol, Mim-Pi, Babyface en Name It, winter 2016! 

30 september 2016: Kixx heeft een weekenddeal van 25% korting op Mim-Pi, Noppies en Cars. Dit mailt het bedrijf rond.  

30 september 2016: ook Amazingkids besluit een weekendactie te starten met 25% korting op dezelfde merken. Deze datum krijgt de onderneming eenzelfde sommatiebrief van Kleertjes.com toegestuurd.  

3 oktober 2016: Kixx en Kinderkleding-Tekoop worden eveneens door de advocaten van Kleertjes.com gesommeerd een rectificatie te sturen naar de aangesproken leveranciers.  

5 oktober 2016: een deel van de winkeliers aangesloten bij Winkeliers United heeft toegezegd zich van externe uitingen omtrent Kleertjes.com te zullen onthouden. Zij zijn bereid een rectificatie te sturen naar de merken.  

7 oktober 2016: deelnemers van Winkeliers United sturen een excuusbrief naar Kleertjes.com. 

7 en 14 oktober 2016: Kixx, Amazingkids en Kinderkleding-Tekoop promoten nogmaals een aantal merken, waaronder Name It, Bomba, Pepe Jeans, Jake Fischer, Petrol en Blue Rebel, met 20% korting.  

24 november 2016: de zitting tussen dager Kleertjes.com en gedaagden Kixx, Amazingkids en Kinderkleding-Tekoop vindt plaats in de Haarlemse rechtbank. De zaak blijkt zo nieuw en complex, wat maakt dat de rechtszaak een flink aantal uren duurt.

Belangrijk precedent 

Volgens mr. Ruben Elkerbout, specialist in het mededingingsrecht en advocaat van Kinderkleding-Tekoop noemt het vonnis ‘een belangrijk precedent voor de hele modebranche’. “In de moderetail worden regelmatig kortingsacties georganiseerd. Nu is er – dankzij deze gang naar de rechtbank – meer duidelijkheid over de rechten van ondernemers. Ja, retailers mogen zich zorgen maken over prijsacties van anderen en mogen zich hier vrij over uitspreken. Zij mogen ook gerust soortgelijke campagnes opzetten. Zo werkt de vrije markt. In de toekomst zal in ieder geval dit vonnis als jurisprudentie gebruikt worden.”  

Prijzenoorlog

“Kleertjes.com is de enige grote speler in de kindermodemarkt die vrij vroeg in het seizoen collecties afprijst”, zegt Erik Mulder, eigenaar van Kinderkleding-Tekoop. “Dit heeft effect op mijn doorverkoop en uiteindelijk omzet. Ik sta niet langer toe dat mij marktaandeel wordt afgenomen doordat andere partijen al korting geven. En opeens ben je in een prijzenoorlog verwikkeld. Mijn klanten zijn vrij trouw, maar als concurrenten seizoen na seizoen vroeg in het seizoen stunten met lagere prijzen, worden ook zij op een gegeven moment getriggerd door de acties. Toen was de maat voor mij vol.”  

Nieuwsbrieven 

Wim Gerssen, eigenaar van Amazingkids, is eveneens opgelucht door het vonnis: “Het belangrijkst is dat ik gewoon met mijn leveranciers mag spreken over de acties in de markt en daarbij concreet namen mag noemen. Zonder dat dit juridische gevolgen heeft.” Gerssen legt uit dat in de kinderkledingbranche veel ondernemers op elkaars nieuwsbrieven zijn geabonneerd en zo snel op de hoogte zijn van de activiteiten. “We houden onze concurrenten normaliter zijdelings in de gaten, maar dit keer konden ook wij niet achterblijven.  

Nieuwe inkoopseizoen 

Jacqueline Oud, eigenaar van Kixx International en gedaagde, neemt deze ervaring mee tijdens het nieuwe inkoopseizoen. “Ik ga deze case zeker bespreken met mijn leveranciers. Ik ben van plan mijn pijlen meer te richten op serieuze merken die continue kortingen op nieuwe collecties niet accepteren. Doe je dat wel, dan doe ik daar geen zaken meer mee of pas ik mijn budget aan.” Volgens Oud heeft de rechtszaak meer positieve kanten: ze is blij dat ze is samengebracht met gelijkgestemde ondernemers als Wim Gerssen van Amazingkids en Erik Mulder van Kinderkleding-Tekoop. “We hebben dezelfde visie op een aantal zaken. Wie weet wat we samen nog verder mogelijk kunnen maken.”  

Advies 

Mim-Pi is een van de kindermodemerken waarmee door de verschillende retailers werd gestunt. Oprichter/eigenaar Eleonora Nieuwenhuizen geeft inkopers het advies begin december te starten met de uitverkoop. “En dat vind ik nog vrij vroeg. We leveren eind juli uit, dan heb je krap vier maanden om goed zaken te doen. Marges zijn er niet voor niets.” Nieuwenhuizen merkt dat retailers steeds agressievere kortingsacties starten. “Als één ondernemer begint, volgt de rest al snel. Het is korte termijn denken en dat is desastreus voor de markt. Er moet snel een oplossing komen, anders halen we het als branche niet.” 

Spagaat 

Nieuwenhuizen bevindt zich in een spagaat: enerzijds wil ze niets liever dan stoppen met de stuntende aanbieders, aan de andere kant beseft ze dat die partijen een substantieel marktaandeel vertegenwoordigen. “Je hebt de online winkels nodig, anders heb je geen bestaansrecht”, verklaart ze. Ze pleit voor meer samenwerking tussen merken en retailers en winkels onderling. “Als leverancier kan in mijn eentje niets. Spreek onderling een vaste uitverkoopdatum af, dan wordt iedereen er beter van.”   

Machtsvertoon 

Prof.dr.ir. Kitty Koelemeijer, hoogleraar marketing & retailing aan Nyenrode Business Universiteit, noemt de rechtszaak opmerkelijk. “Je zou denken dat Kleertjes.com wordt gedaagd door de andere retailers. In plaats daarvan vertoont juist Kleertjes.com opportunistisch machtsvertoon. Terwijl het iedereen vrij staat te ondernemen zoals hij dit wil. Ik snap de uitspraak van de rechter volledig.”  

Supermarktoorlogen 

De concurrentieslag tussen de kindermode-aanbieders vertonen enkele gelijkenissen met de ‘supermarktoorlogen’ tussen de bekende grootgrutters. Koelemeijer: “Die vergelijking gaat niet helemaal op. Die acties vinden altijd gecoördineerd plaats, in samenspraak met de leverancier. Als grote speler heeft Kleertjes.com er baat bij om vroegtijdig kortingen te geven. Ze verliezen marge, maar als de vraag toeneemt en je meer consumenten naar je webshop weet te trekken, is dat weer gunstig voor je bedrijfsresultaat. Zodra concurrenten dit voorbeeld volgen wordt het marktaandeel van Kleertjes.com vanzelf weer kleiner. Vandaar dat zij zich tegen deze ontwikkeling verweren in deze rechtszaak.”  

Aanbevelingen 

De retaildeskundige heeft een aantal aanbevelingen voor de kindermode-aanbieders – en mode-ondernemers uit andere segmenten – die regelmatig met uitverkoopperikelen kampen. Volgens Koelemeijer ligt het probleem vooral bij de lange, logge cyclus van de kindermodemarkt. Hoe minder leveringen per seizoen, des te minder flexibel winkeliers zijn. “Kijk naar grote retailers als H&M en Zara; zij bieden regelmatig nieuwe collectietoevoegingen en creëren op die manier meer traffic in de winkels. Daarnaast is het aanbod bij veel kindermodezaken vergelijkbaar. Velen verkopen dezelfde merken, daar zit een enorme overlap in. De beperkte diversiteit lokt uitverkoopgedrag uit.” 

Samenwerking 

Het kan volgens Koelemeijer helpen als het assortiment wordt ‘gecustomized’, zodat de overlap in het collectiebeeld wordt verminderd. Ook kan een nauwe samenwerking tussen retailers en leveranciers een oplossing zijn. “Stem de collectie goed af bij de inkoop en maak afspraken, bijvoorbeeld over het omruilen van slowmovers. Dan zul je zien dat het gevecht om de budgetten op een lager niveau wordt gespeeld, zonder die enorme uitverkoopdynamiek.”