De winkelleegstand is teruggelopen, maar toch ook weer niet, schrijft onderzoeksbureau Locatus in een toelichting bij de halfjaarlijkse update van het leegstandsrapport. Het aantal leegstaande panden is afgenomen. Begin dit jaar stond nog 7,4 procent van de winkelpanden leeg, op 1 juli 2016 was dat 7,3 procent.

Stijging

Gekeken naar de leegstaande winkelmeters, dan is er een stijging te zien van 7,7 procent op 1 januari dit jaar naar 8,3 procent op 1 juli 2016.

Een logische ontwikkeling, volgens het onderzoeksbureau. Het bankroet van V&D zorgde in één klap voor 63 lege winkelpanden, maar gekeken naar de totale voorraad winkelpanden van 200.000 is dat een te verwaarlozen aantal. In meters ligt dat even anders. De failliete warenhuisketen was goed voor ruim 350.000 vierkante meter, zo’n 1 procent van de totale winkelvoorraad.

Gesloopt

De reden dat de leegstand in panden afneemt, komt doordat er meer winkelpanden zijn verdwenen doordat ze zijn gesloopt, samengevoegd of een nieuwe bestemming hebben gekregen. Per saldo is de winkelvoorraad het afgelopen half jaar met 1.000 panden gedaald. Dat komt doordat er weliswaar 3.000 nieuwe winkelpanden bijkwamen, maar er in diezelfde periode ook 4.000 uit de markt zijn gehaald. Daarvan stonden er 1.279 leeg. Van de 3.000 nieuwe panden staan er 339 leeg.

Bovenstaand overzicht laat zien dat de leegstand per saldo is afgenomen. Immers, van de winkelpanden die het afgelopen half jaar leeg kwamen te staan (3.631), zijn er 2.566 weer bezet. Maar er zijn dus ook veel winkelunits uit de voorraad verdwenen.

Speerpunt

Het uit de markt halen van winkelmeters is een belangrijke speerpunt in landelijk beleid. Minister Henk Kamp van Economische Zaken heeft in de zogeheten Retailagenda afspraken gemaakt om de winkelvoorraad  in ons land terug te brengen voor onder meer een gezond ondernemersklimaat in winkelgebieden.

Vitaal 

Een van de afspraken uit dit retailplan is de Retaildeal, een set afspraken die gemeenten met lokale ondernemers en andere belanghebbenden kunnen maken om winkelgebieden en -straten weer vitaal te maken. Dat gebeurt door onder meer minder regels te hanteren voor ondernemers, het stimuleren van gemixte formules of het terugdringen van winkelvloeroppervlak op plekken waar leegstand is en weinig mensen nog shoppen.

Ingrijpen

Soms is overheidsingrijpen hard nodig om leegstand te bestrijden, bepleitte het Centraal Plan Bureau (CPB) recent nog in hun analyse over de retailvastgoedmarkt. Hoewel bestedingen stijgen en winkelhuren dalen, profiteren niet alle winkelgebieden hiervan. 

CPB: ‘Overheid moet soms ingrijpen bij winkelleegstand’ *

Bij structurele winkelleegstand, zo stelt het CPB, is het soms nodig om hele winkelgebieden te sluiten, zodat andere winkellocaties in de regio weer kunnen groeien. Leegstand heeft namelijk een negatief effect op retailers, omdat het een gevoel van verloedering geeft waardoor klanten wegblijven. Marktwerking lost het probleem van structurele leegstand niet altijd op.