Al is een leugen nog zo snel de waarheid achterhaalt haar wel, zo luidt een bekende Nederlandse uitdrukking. Bruno Verschuere, onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, wil de leugens van kledingfabrieken die mensenrechten schenden achterhalen met een leugendetector.

Nepfabrieken

“Bedrijven hebben soms nepfabrieken, vooral in Aziatische landen zoals Bangladesh, waar alles er netjes aan toe lijkt te gaan. Hier worden mensen van bijvoorbeeld H&M en mensenrechtenorganisaties rondgeleid. Maar achter de schermen zijn de omstandigheden nog net zo slecht. Met behulp van een leugendetector kunnen we erachter komen wie alsnog lak heeft aan de regels”, vertelt Verschuere.

Reactiesnelheid

De 36-jarige onderzoeker legt aan het Parool uit dat zijn leugendetector de reactiesnelheid meet waarmee iemand antwoordt op een vraag. Dit moet uitwijzen of die persoon liegt of niet. “Er zijn al veel testen gedaan en de werking is bijna optimaal. Als we het idee echt mogen uitvoeren, dan kunnen we de eindfase gaan inzetten en de leugendetector publiceren op het internet.”

Het is niet de eerste keer dat Verschuere zich bezighoudt met leugendetectors. Hij liep al stage bij een gevangenis in Brugge en raakte daar geïnteresseerd in liegen. Later kwam hij erachter dat de leugendetectietechniek voornamelijk wordt gebruikt in de detentiehoek. Met dit onderzoek wil hij zich gaan richten op andere dingen, zoals crisis in kledingfabrieken.  

Volgens Verschuere is het niet makkelijk om de test te beïnvloeden. “Het zou kunnen, maar het is niet zo gemakkelijk als de meeste mensen zullen denken. De test gaat razendsnel. Het dwingt mensen om in een bepaald ritme te komen. Op gegeven moment is het bijna onmogelijk om de gegevens te manipuleren en kan je niet anders dan gewoon antwoorden.”

Initiatief

Audit bedrijven, die de plaatselijke fabrieken in Zuid Oost-Azië voor onder andere C&A, H&M en Nike controleren, willen het initiatief in handen nemen. Zij willen testen afnemen bij fabrieken waar ze de boel niet vertrouwen.

Het idee is genomineerd voor de wetenschappelijke wedstrijd Hill Inovating Justice Award. Verschuere maakt kans op een geldbedrag van  twintig-, dertig- of vijftigduizend euro.

Momenteel staat hij op de vierde plaats. Als hij in de top drie komt, dan kan hij zijn detector nog meer testen en uiteindelijk produceren. Lukt dit niet, dan wil hij het geld alsnog ophalen via een crwodfunding project.